پیوستگی اقتصادی- سیاسی رویدادهای فرهنگی در عصر پهلوی دوم (جشن‌های 2500 ساله)

author

Abstract:

برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ سالۀ شاهنشاهی به ‌مثابه یک رویداد فرهنگی و ایدئولوژیک در جهت باستان‌گرایی و تلاش محمدرضاشاه برای تقویت مشروعیت‌ خود، از جمله آرایی است که بسیاری از پژوهشگران بر آن تأکید کرده‌اند، اما مسئلۀ نوشتار حاضر این است که برگزاری این جشن‌ها در دهۀ 1350، چه ارتباطی با زمینه‌های اقتصادی و بازیگری بین‌‌الملل به ‌عنوان رویکرد مقاله براساس مفهوم «هژمونی» دارد. درواقع، در پی پاسخ به این سؤال است که چرا محمدرضاشاه این جشن‌ها را در آغاز دهۀ ۱۳۵۰ برگزار کرد و چه اهدافی از منظر بین‌المللی برای آن می‌توان در نظر گرفت؟ براساس روش تاریخی و با کاربست مفهوم «هژمونی» گرامشی در حوزۀ فرهنگ و مناسبات بین‌الملل، به این سؤال پاسخ داده خواهد شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که محمدرضاشاه پس از انجام اقداماتی در تقویت موضع داخلی با حمایت‌های آمریکا و افزایش درآمدهای نفتی و خروج انگلستان از خلیج‌فارس، با برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله و معرفی خود به ‌عنوان یک بازیگر بین‌المللی، در راستای ایجاد یک دولت سلطه و سپس هژمون در منطقه گام برداشت و با کاربست برخی ابزارها توانست طرح دولت سلطه در منطقه را عملی کند. البته در تأسیس دولت هژمون، با توجه به مخالفت‌های منطقه‌ای و نارضایتی‌های داخلی ناموفق بود و وقوع انقلاب 1357 نقطۀ پایان آن به شمار می‌رود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی موانع فرهنگی توسعه سیاسی در ایران (عصر پهلوی دوم)

پژوهش پیش‌رو در صدد واکاوی و پاسخگویی به این سؤال اساسی بر آمده است که موانع عمدۀ فرهنگی که در دوره پهلوی دوم سبب عدم دستیابی جامعه ایران به توسعه سیاسی گردید، چه بوده است؟ و مهم‌<...

full text

تحلیل جامعه‌شناختی مهم‌ترین مانع فرهنگی توسعۀ سیاسی در ایران (عصر پهلوی دوم)

تحقیق پیش‌رو در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی برآمده که مهم‌ترین مانع فرهنگی که در دورۀ پهلوی دوم سبب عدم دستیابی جامعۀ ایران به توسعۀ سیاسی شد چه بوده است؟ دیگر اینکه پهلوی دوم به کمک چه اقدامات اساسی‌ای جامعۀ ایران را از دستیابی به توسعۀ سیاسی محروم کرد؟ این پژوهش با الهام از رویکرد وبری در اهمیت فرهنگ و همچنین رویکرد نوسازی بازنگری‌شدۀ اینگلهارت و با به کارگیری روش تحقیق تاریخی و اسنادی، با...

full text

تاثیر ساختار اقتصادِ رانتی در شکل‌گیری فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی در عصر پهلوی دوم

هدف این مقاله، بررسی چگونگی تاثیر ساختار اقتصاد رانتی در شکل‌گیری فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی(انفعالی) در عصر سلطنت محمدرضاشاه می‌باشد. به‌طور کلی هرچند در شکل‌گیری چنین فرهنگ سیاسی‌ در دوره مورد بحث، عوامل مهمی چون ساختار حکومت استبدادی نقش داشته‌اند، اما در این مقاله تنها به تاثیر ساختار اقتصاد رانتیِ متکی ‌‌به‌‌ نفت بر فرهنگ سیاسی پرداخته می‌شود. واقعیت‌های تاریخی عصر پهلوی‌ دوم نشان می‌ده...

full text

تبیین ساختارگرای سیاسی - اقتصادی از فساد اقتصادی در ایران (دوره پهلوی دوم 57-1342)

فساد، نوعی سرطان است که وارد بافت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه می شود و اختلال شدید در کارکردها به وجود می آورد. فساد یکی از چالش های مهم دنیای مدرن است و در نظام های سیاسی دموکراتیک ، نیمه دموکراتیک و غیر دموکراتیک با اندازه و سطوح گوناگون یافت می شود . امروزه در عصر «دهکده جهانی» و «انفجار اطلاعات» نظام های سیاسی بیش از گذشته آسیب پذیر شده‌اند. فساد اقتصادی، در نظامهای دموکراتیک، از...

full text

نقش طبقه متوسط جدید در بی ثباتی سیاسی ایران در عصر پهلوی دوم

انقلاب اسلامی ایران را می‌توان یکی از مهم ترین پدیده‌های قرن بیستم دانست. در روابط سیاسی- اجتماعی جوامع مدرن، نقش‌پذیری طبقه متوسط جدید در مشارکت‌های سیاسی، فرهنگی جامعه نکته‌ای قابل کتمان می‌باشد. این طبقه، کانون فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی در درون جامعه شهری جدید است و این در حالی است که طبقه متوسط جدید به لحاظ جایگاه اجتماعی و اقتصادی بینابینی خود گرفتار حفظ موقعیت و تراکم و انباشت نا‌محدود ثر...

full text

عدم رشد احزاب و تأثیر آن در شکل‌گیری توسعه‌نیافتگی سیاسی در عصر پهلوی دوم

چکیده هدف این مقاله، بررسی تأثیر رشدنیافتگی و ناکارامدی احزاب سیاسی در کمک به شکل‌گیری توسعه‌نیافتگی سیاسی در عصر پهلوی دوم است. در این‌جا توسعة سیاسی، به معنای مشارکت مردم در عرصة سیاست و توسعه‌نیافتگی سیاسی، نبود چنین وضعیتی در نظر گرفته می‌شود. به باور این مقاله، این مشارکت از طریق احزاب سیاسی مستقل و مردمی صورت می‌گیرد، که فعالیت احزاب نیز خود با نوع نظام سیاسی حاکم بر جامعه ارتباط مستقیمی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 29  issue 43

pages  8- 8

publication date 2019-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023